Hier zie je geen schattige kleine vlindertjes op lavendelbloemen zitten. Nee, dit is de zogeheten “vlinderlavendel”, ook wel “kuiflavendel” geheten. De foto kreeg ik gisteren toegestuurd van lavendelkweker “Viva Lavandula” uit Marknesse (in de Noordoostpolder). Op hun site www.vivalavandula.nl vertellen ze alles over lavendel. Dat je ermee kunt koken bijvoorbeeld (wist ik niet), dat lavendel een van de populairste planten van Nederland is, en dat plantluizen de benen nemen als je lavendelplantjes bij ze in de buurt zet. Goed om te weten allemaal. En zo kun je meer lavendelweetjes lezen op hun site; alleen al de foto op de homepage, van lavendelvelden in de Provence, is een bezoekje waard: als je tegen me zou zeggen dat het hier om een Van Gogh schilderij gaat dat zojuist is ontdekt op de zolder van een overleden kunstverzamelaar, geloofde ik je meteen.
Er bestaan trouwens veel meer lavendelkruisingen dan ik dacht. In Nederland zijn het vooral de Lavandula angustifolia en de Lavandula stoechas die de dienst uitmaken; de stoechas is de plant die je hierboven op de foto ziet. Viva Lavandula verkoopt zelfs roze en witte lavendel. Maar dat vind ik echt een brug te ver. Witte lavendel is net als witte chocola: best lekker, maar toch niet the real stuff.
www.vivalavandula.nl
balkon
Lavendel experiment
Hier staan ze dan, keurig uitgestald op een rijtje: de drie lavendelplantjes die ik deze week kocht bij het tuincentrum. Elk plantje is van een andere soort: het zijn Lavandula angustifolia Felice, Lavandula angustifolia Hidcote en Lavandula angustifolia.
Met opzet koos ik drie verschillende lavendels, omdat ik eens een keer een experiment wil doen met lavendel: ik heb ze op dezelfde plek in mijn tuin gezet, naast elkaar, en nu maar afwachten wie van de drie het daar het beste zal doen.
Ik ben tot dit bijzondere experiment overgegaan omdat ik in de loop der jaren een beetje huiverig ben geworden voor lavendel. Reeds drie keer eerder plantte ik lavendels, op verschillende plekken in mijn tuin, en eventjes deden ze het best leuk hoor, maar na de bloei en de winter bleef er bitter weinig van over, en waren ze zo zielig geworden dat ik het niet langer kon aanzien. Van ellende gooide ik ze maar op de composthoop.
Waarschijnlijk was het te zompig waar ze stonden, denk ik nu. En hoewel ze best wat zon kregen, was het misschien toch niet zonnig genoeg voor ze. Lavendels zijn namelijk rupsjes-nooit-genoeg wat zon betreft: ze laten zich het liefst de godganse dag geselen door de volle zon, en dan ook nog eens in hele droge grond die geen spatje water vasthoudt (jij en ik zouden allang het loodje hebben gelegd onder dat soort omstandigheden). Het is dus niet zo gek dat je lavendel vooral in de zomer in de gortdroge Provence ziet. O, de Provence in de zomer! Die staat voor mij gelijk aan de lavendelhemel. Al die ellenlange velden paars die zich daar rondom je uitstrekken geven me een bijzonder geluksgevoel; helemaal als er een ondergaande of opkomende zon achter wordt geplakt, en je de unieke lavendelgeur erbij ruikt, die nergens mee te vergelijken is. Veel beter dan dat gaat het niet worden in het leven.
Daarom wil ik toch steeds weer lavendel, traumatische ervaringen of niet. Want waar vind je nou een plant die stoer en lieftallig tegelijk is? Die precies die kleur paars heeft die associaties oproept met fijnzinnigheid en schoonheid? Die een chique uitstraling heeft en die je in een speciale stemming brengt – vooral als je het zomerse licht zo mooi tussen de stengels door ziet schitteren?
Nou ja, hopelijk gaat mijn experiment duidelijkheid verschaffen, en ga ik de juiste lavendelsoort vinden die het bij mij wil doen. Ik heb m’n drie plantjes in elk geval op een zeer zonnige plek gezet, in hele arme grond die vol stenen en zand zit, langs het randje van mijn tuin, aan een grindpad. Als het goed is, gaan ze straks een beetje over het pad heen hangen, en zul je die lelijke stoeprand tussen het pad en mijn tuin niet meer zien. De 90 cm hoge bloemen zullen dan tegen je benen strijken wanneer je over dat pad loopt, waardoor je neusgaten vol lopen met die geur-uit-duizenden. Ik ben helemaal in mijn nopjes met mijn plan; lavendel staat altijd het fijnst langs een pad, vind ik.
Psst: stiekem hoop ik dat mijn nieuwe lavendels er net zo gaan uitzien als op de foto hierboven, bij de buren een eindje verderop. Zij hebben hun lavendels ook langs het grindpad staan, op eenzelfde soort plek als ik. Daarom denk ik dat het bij mij dit keer ook goed gaat komen met de lavendel. Wat de buren kunnen, kan ik ook.
LAVENDELTIPS
En o ja, hier heb ik nog twee handige lavendeltips voor je (mensen met balkons opgelet):
1. Wist je al wat het GEHEIM van langlevende lavendel is? Je moet de stengels die hebben gebloeid rigoureus terugsnoeien (denk erom: niet het houtige deel van de plant snoeien). En in het voorjaar moet je ook de rest van de plant aardig terugsnoeien (maar nog wel wat blad laten staan alsjeblieft). Als ze het leuk bij je vinden, en er komen geen al te koude winters, gaan je lavendels op die manier tijden mee.
2. Lavendel is een diehard: hij kickt erop om op de rand van uitdroging te balanceren. Daarom is het ook een uitermate geschikte plant voor in een pot, liefst op een balkon waar je de hele dag wegsmelt van de hitte. In een pot zijn het de makkelijkste planten die je maar kunt bedenken. Normaalgesproken moet je planten in potten in de zomer scherp in de gaten houden qua watertoevoer, maar lavendel in een pot kun je totaal aan zijn lot overlaten. Echt, hij doorstaat de ernstigste vormen van verwaarlozing. En met zijn bolvormige groei ziet hij er ook nog eens geweldig uit in een pot. Zet hem liefst een terracotta pot, dat kleurt mooi bij dat zilverachtige, harige groen en die paarse bloemen.
Ode aan de allium (2)
Eerder deze week schreef ik dat ik alliums zo mooi vind, maar dat het tegelijkertijd tere prinsesjes zijn, omdat ze zo makkelijk omvallen. Ik kan daar nog een nadeel aan toevoegen: ze voelen nogal snel nattigheid. Een natte, zachte winter is vaak funest voor ze – dan verrotten hun bollen. Het liefst staan ze pontificaal in de zon, in goed doorlatende grond. Gelukkig kun je ze een handje helpen wat dit betreft: vorig jaar heb ik bij het planten van alliumbollen eerst een beetje grit in het gat gestrooid en daarna de bollen erop gelegd: dan maak je de kans groter dat ze bij aanhoudend nat weer droge voeten houden.
Er bestaan allerlei soorten alliums. De allium hollandicum “Purple Sensation” is een van mijn favorieten: stijlvol, deftig, parmantig, en toch kloek.
Van de alliumsoorten komt hij het eerst op in het voorjaar. Hij heeft de ongelooflijkste kleur lila die je maar kunt bedenken. Schrik niet wanneer zijn slappe bladeren al afsterven voordat de bloem zich volledig heeft ontvouwd – dat hoort erbij.
Een andere allium die je gezien moet hebben (en waarmee je gezien kunt worden, for that matter), is de allium schubertii.
Hij is lekker extreem, met een top vol bloemetjes op lange stengeltjes, als vuurwerk dat uiteenspat in de lucht. Zet hem wel vooraan in je border, want met zijn korte stengel zien jij en de zon hem al snel over z’n knotsgekke punkhoofd.
Alle alliums zijn natuurlijk prachtig, maar er is geen allium die kan tippen aan de allium cristophii.
Ik noem het maar even op: die keurig gerangschikte, geometrische bloemetjes, die mauve kleur paars, die out-of-this-world zilveren gloed die over dat paars ligt. De cristophii heeft iets gewichtloos en ongrijpbaars doordat je dwars door z’n bloem heen kunt kijken – het lijkt wel alsof er ijskristallen voor je ogen zweven. Vanwege z’n zachte kleur combineert hij goed met allerlei andere pastelkleurige bloemen, zoals rozen, geraniums en siererwten – bij je tuininrichting maakt hij het je wat dat betreft een stuk makkelijker dan andere, feller gekleurde alliums. Nog lang nadat ze zijn uitgebloeid laat ik mijn allium cristophii staan, want ook in gemummificeerde toestand zijn ze compleet geweldig. Of ik zet ze gedroogd in een vaas, dan hoef ik tijden geen bloemen te kopen. En misschien ga ik ze dit jaar wel echt in de kerstboom hangen.
Het fijne van alliums is dat ze zichzelf als een dolle uitzaaien in je tuin. Het worden er al snel zoveel dat je ze moet uitdunnen. Maar dat vind ik niet erg. Tere prinsesjes mogen alles maken bij mij.
Ode aan de allium (1)
Ze doen me denken aan mijn uitbundige vriendin Janina in een polka dot dress, op een zonnige ochtend. Maar ik zie ook meteen hip behang voor me, en van die stijlvolle kerstballen die je per stuk koopt, in de chiquere winkels.
Er is geen bloem die stijlvol & hip beter in zich weet te verenigen dan de allium. Ik zie ze graag in de tuin, liefst met een heel stel tegelijk, dan zijn het net dansende stippen op een notenbalk.
Het zijn altijd de alliums die begin mei de show overnemen van de tulpen. Alsof ze willen zeggen: yiha, de zomer komt er nu echt aan! In april, als de tulpen in vol ornaat zijn en het nog best koud is buiten, laten alliums vanuit hun bol hun lange, slappe bladeren groeien; het lijken wel octopusarmen.
Die bladeren zijn zo slap dat je denkt: jemig, kan het nog wel wat worden met dit plantje? Is-ie ziek, heeft-ie misschien dringend water nodig? Maar dan komt de steel, die gestaag recht omhoog groeit en steeds dikker wordt. Het lijkt eerst een distel te worden: de bloem bovenop is nog vrij plat.
Maar dan wordt de knop ronder en verschijnt er een ultradun, matwit vliesje omheen – een vliesje dat wel een membraan lijkt, zo dun. Als het openbreekt, beginnen de bloemblaadjes te groeien, op fragiele stengeltjes. Het feest kan dan beginnen: het openvouwen van de alliumbal. Dat proces heeft iets magisch, alsof je een levende pop-up kaart voor je hebt. Elke keer als ik in mijn tuin kom, kijk ik hoe ver de alliumbloemen zijn met opengaan. Hun uiteindelijke bal heeft iets perfects, vind ik. Is het niet ontzagwekkend dat de natuur zo’n mooie ronde vorm kan maken? Ik wacht altijd in spanning af hoe groot de bloemen van m’n alliums worden. Hoe groter, hoe mooier.
Maar die grootte is tegelijk ook de zwakte van de allium: hij kan een stengel krijgen van soms wel 90 cm lang, en met zo’n joekel van een kop d’r op krijgt-ie de neiging pardoes om te kukelen. Of, zoals ik van de week had: bij het grasmaaien trek je iets te onoplettend aan je elektriciteitssnoer, en maai je behalve het gras ook je innig geliefde allium tegen de vlakte. Au! Hou ze dus in de gaten die alliums, want hoe indrukwekkend ook, het blijven tere prinsesjes.
Later deze week meer over alliums.
De eerste oogst
Het is altijd een fijn moment: de eerste oogst van het jaar. Ik heb drie weken geleden al spinazie geplukt, dat was echt de allereerste oogst, maar als de eerste vruchten aan je planten hangen, is dat toch een speciaal moment. Gisteren was het zover: ik heb de Aller Eerste komkommer geplukt in mijn kas. Het was zo’n minikomkommertje. Hem dan meteen in je mond stoppen en die heerlijk verse smaak proeven, wat een genot! Buiten ging het feest door…
…ik plukte de eerste peultjes van de staken – die ’s avonds overheerlijk bleken te smaken, nadat ik ze had gekookt. Vooral de peultjes waarvan de erwtjes al wat dikker waren, smaakten zoals ik nog nooit erwtjes heb geproefd. Verbluffend.
Toen ik nog eens goed naar mijn tomatenplanten keek, zag ik dat de eerste tomaten zich al beginnen te vormen.
Ook zo’n geweldig moment: je loopt voorbij je planten en je ziet eerst niks, maar dan kijk je nog eens goed en ontwaar je ineens dat eerste, nog groene tomaatje. En verrek, nog één! Is met geen pen te beschrijven, dat gelukssprongetje in je hart.
De Costoluto Fiorentino is de eerste dit jaar. Ik hoop dat ze net zo lekker smaken als in Italië. Het schijnt dat ze daar beter smaken omdat het psychologisch zo werkt: in Italië ben je met vakantie, je bent blij en kunt de hele wereld aan, en dan smaakt alles voortreffelijk. Toch hoop ik stiekem dat ze uit mijn kas nóg lekkerder smaken.
‘Tomatenplanten zijn net vrouwen…’
‘…Je moet er aldoor achteraan lopen.’
Dat zei Maarten ’t Hart afgelopen maandag in zijn tuinprogramma Maartens Moestuin (elke maandag op Nederland 2, om 19.20 uur, echt een aanrader voor iedereen die van planten en tuinieren houdt).
Ik ben het vaak met de eigenwijze schrijver/bioloog eens, en nu ook weer.
Met aandacht heb ik gekeken naar zijn tomatenaflevering van deze week, want ik ben momenteel ook druk in de weer met tomatenplanten.
De afgelopen winter werd ik de gelukkige bezitter van een heuse tuinkas, waardoor ik dit tuinseizoen voor het eerst in mijn leven tomaten binnen kan verbouwen, plus nog andere kasplanten.
Als het goed is gaat er straks een wereld voor me open en gaan mijn tomatenplanten van de zomer als een tierelier vruchten afwerpen. Tomatenplanten willen het namelijk echt bloedjeheet hebben, anders doen ze amper iets voor je. Vorig jaar had ik tomatenplanten buiten staan, op het meest zonnige plekje in mijn tuin, en nog was mijn oogst slechts een paar schamele handjes tomaten. Binnen is dus echt de beste plek voor ze. En heet dat het kan worden in mijn kas, niet normaal! Temperaturen van 37 graden werden al gehaald bij mij. Soms als je binnenstapt is het alsof je zojuist op Bali bent geland.
Anyway, ik verwacht nu dus dat ze het bij mij goed gaan doen. Maar je weet het nooit. Tomaten zijn hele gevoelige, lastige typetjes. Ze moeten zo ongeveer elke dag water hebben, maar ook weer niet te veel, want ze rotten ook weer snel. Ze groeien tot oneindig hoog en kunnen daardoor niet zelfstandig blijven staan. Je moet ze dus met een stok ondersteunen, of een touwtje aan je dak vastmaken en dat dan om de hoofdstengel cirkelen, zodat ze iets hebben om tegenaan te leunen. Anders knakken ze geheid om en is het einde verhaal. En zo kan ik nog wel even doorgaan over tomatenplanten (haak je nog niet af?): je moet ook de toppen eruit halen wanneer ze wat jou betreft hoog genoeg zijn, anders groeien ze maar hoger en hoger, en gaat alle energie in bladeren en stengels zitten, en niet in die sappige tomaten waar jij de hele tijd op zit te azen. En daarmee zijn we er nog niet: behalve veel water hebben tomatenplanten ook vloeibare mest nodig, minimaal één keer per week. Gebruik bijvoorbeeld vloeibaar zeewier (aangelengd met water). Vinden ze zalig.
Afgelopen januari zaaide ik de eerste tomatenzaadjes, van een soort die al vroeg de grond in kan. In de maanden daarna vertrouwde ik nog een paar andere soorten aan de aarde toe. Ik verpootte de zaailingen zorgvuldig in grotere potjes…
…en inmiddels staan ze keurig in het gelid in kloeke terracottapotten van 27 cm doorsnee, in het rechter gedeelte van mijn tuinkas. Van de week kwam ik mijn kas binnen en wie schetste mijn ontzetting: een aantal planten had van onderen al gele bladeren en verdroogde bloemetjes.. de grond waarin ze stonden bleek kurkdroog. Snel water erbij gedaan dus. Toegegeven: ik had een paar dagen niet naar ze omgekeken. Tja, had Maarten ’t Hart zijn programma maar eerder uitgezonden. Echt mensen, ik kan het niet genoeg benadrukken: tomaten hebben veel TLC (Tender Loving Care) nodig. Altijd meer dan je denkt.
O nee: slakken! (7, slot)
Ik sluit mijn Slakkenweek af met het k-woord waar veel tuinders uiteindelijk (ook ik dus, vorig jaar) toch vaak voor door de knieën gaan, omdat het zoveel gemak geeft: korrels!
Ik bespreek hier drie soorten slakkenkorrels:
1. Standaard korrels. Dit zijn de giftigste, ik zou ze daarom absoluut nooit gebruiken. Ze zijn namelijk niet alleen dodelijk voor slakken, ook voor vogels en zoogdieren. Maar ja, zit je met de situatie dat niks anders helpt in jouw tuin, dan wil je ze misschien toch gebruiken, dat snap ik ook weer. Strooi er dan in elk geval slechts eentje per keer, en leg die ene korrel dan onder een stuk hout of een sinaasappelschil, in de buurt van de planten die je wilt beschermen. Gooi de volgende dag de dode slakken meteen in de vuilnisbak, dan kunnen vogels er niet mee aan de haal gaan.
2. Organic korrels. Bijvoorbeeld die van Ecostyle, die ik vorig jaar (shame on me!) gebruikte. Er zit ijzerfosfaat in, en bepaalde zuren. Sommige van die zuren zijn dodelijk voor aardwormen en andere heilzame bacteriën in je tuinaarde. Toch maar liever niet kopen dus, zou ik zeggen. Of gebruik ze anders, als het echt moet, alleen op de manier zoals ik hierboven aangaf bij de standaard slakkenkorrels.
3. Korrels die zijn gemaakt van… je raadt het nooit: wol! Daar zitten godzijdank geen nare chemicaliën in. Je graaft een gleufje van 10 cm diep rond je plant en legt daar de wolkorrels in. Slakken vinden het niet fijn om over die barrière heen te moeten klauteren. Nadeel: als het regent, vallen je wolkorrels al snel uit elkaar, terwijl je ze dan het meest nodig hebt, want hoe natter het weer, hoe meer slakken er actief zijn. En een ander nadeel: ze zijn vrij duur.
Enfin, dat was het dan: mijn Slakkenweek. Heb ik je met al mijn heftige slakkenverhalen ontmoedigd nog langer gezellig met plantjes in de weer te gaan? Denk je: als dit de harde realiteit is, dan is er geen lol meer aan, dan kies ik subiet een andere hobby? Zeg dan nu alsjeblieft onmiddellijk ‘stop!’ tegen die gedachte. Ik zou je willen adviseren: doe gewoon wat je kunt, en accepteer dat je slakken nooit helemaal zult kunnen uitbannen. Dat zou trouwens ook helemaal verkeerd zijn, want je tuin heeft ook slakken nodig, om al je plantafval af te breken. Mijn groenevinger-buurvrouw Minke zei laatst tegen me: “Probeer gewoon te ZIJN, Edwin, met alles wat er IS in je tuin.” Gelijk heeft ze. En trouwens, die houding komt je van pas in je hele leven. Minke en Boeddha zijn zo gek nog niet.
O nee: slakken! (6)
Weet je wat ik gisteren bij de Coffee Company heb gehaald? Nee, geen trendy Flat White of een Iced Latte, maar lekkere koffieprut! En het was nog gratis ook:-)
Heb je namelijk net als ik last van slakken in je tuin, of misschien op je balkon? Ga dan voor sluitingstijd naar de Starbucks of de Coffee Company bij jou om de hoek, en vraag of je een zak met koffieprut van ze mag hebben. Strooi daarvan een laagje van 3 cm hoogte rond je plantjes. Slakken vinden koffieprut namelijk heel smerig en maken rechtsomkeert. Daaag jongens, tot nooit meer ziens!
Vandaag is het alweer dag 6 van mijn Slakkenweek, en beloofd is beloofd: hier nog een serie tips om je te wapenen tegen slakken:
-Zorg dat er in de buurt van je groente en andere lievelingsplanten zo weinig mogelijk slakkenschuilplaatsen zijn. Slakken zitten namelijk graag in donkere, vochtige hoekjes, zoals in stukjes muur waar het cement een beetje los zit. Wat ze ook hemels vinden, is lang gras. Maai dus minimaal 1 keer in de week – dat vindt je gras trouwens ook heel fijn (ik weet het, er zijn echt leukere dingen te bedenken dan grasmaaien, maar verheug je op het bevredigende gevoel NA het maaien, zou ik zeggen). Slakken zitten trouwens ook graag onder onkruid. Zorg dus dat je geen onkruid in de buurt hebt staan (vooral in de maand voordat je gaat zaaien en planten is dat van belang).
-Mulch je grond met compost. En dan bedoel ik niet dat je de compost door je grond heen mengt, nee, leg het er alleen maar bovenop. Dan krijg je a.) de beste grond voor je planten om in te groeien, en b.) een losse bovenlaag waarin slakken minder makkelijk kunnen voortbewegen. Kijk alleen wel uit dat je niet te veel ongecomposteerde materialen in je compost hebt zitten, dat trekt slakken namelijk juist weer aan. Zet om die reden ook niet je compostbak vlak naast je groenteborders.
-Plant je groente zo veel mogelijk op een zonnige, vrijstaande plek, uit de buurt van schaduwgevende muren en planten met veel blad (daar schuilen slakken namelijk graag onder).
-Kies groentesoorten waar slakken minder van houden, zoals overblijvende groenteplanten (je kunt denken aan aardpeer, asperge, kardoen of palmkool).
-Sluit vrede met het idee dat je onvermijdelijk een aantal planten zult verliezen in je strijd met de slakken. Slakkenellende is nu eenmaal part of the game! Wanneer je aangevreten zaailingen een week of twee geen groei laten zien, kun je er donder op zeggen dat de slakken ze al te veel te grazen hebben genomen. Soms denk je, zoals ik van de week: o, gelukkig, dit plantje is nog niet zo erg aangevreten. Maar vervolgens krabde ik mij op mijn achterhoofd: waarom groeit dit plantje niet? Toen kwam de aap uit de mouw: het plantje bleek geen wortels meer te hebben, en stond als een losse stengel in een bloemenvaas – slakken vreten dus soms ook doodleuk de wortels van je plantjes weg. Het enige wat er dan op zit, is uithuilen en opnieuw beginnen met zaaien.
En dan kun je nog het volgende doen:
Hier bescherm ik een jong knolselderijplantje tegen slakken.
Dek zaailingen af totdat ze groot en sterk genoeg zijn om met slakkenvraat te kunnen dealen. Je kunt er bijvoorbeeld omgekeerde bloempotten overheen zetten. Denk er wel aan dat er een gaatje of twee in de bodem van die potten moet zitten, voor het doorlaten van een beetje zonlicht. Haal de pot pas weg als je plantjes genoeg wortels hebben, want vanaf dat moment kunnen ze een beetje slakkengeknabbel meestal wel overleven. Nadeel van de omgekeerde-pottenmethode: je plantjes groeien langzamer en ontvangen weinig of geen regenwater. En, eerlijk is eerlijk: ik heb gemerkt dat er af en toe toch een verdwaalde slak zo’n omgekeerde pot weet binnen te dringen (hoewel ze minder onder terracotta potten zitten en meer onder plastic potten). Anyway, gewoon altijd alert blijven dus.
-Bewater je plantjes alleen ’s ochtends. ‘s Avonds is het grondoppervlak dan opgedroogd, en dus minder aantrekkelijk voor slakken. Of geef je planten in één keer heel veel water, in plaats van elke dag een beetje. Dan zakt het water de grond in, zijn de wortels langere tijd voorzien van vocht, en blijft tegelijkertijd het aardoppervlak langere tijd droog. Wist je trouwens dat verse compost langer water vasthoudt? Nog een reden dus om elk jaar je borders op te hogen met verse compost.
-Laat je aandacht niet verslappen als het zomer wordt en je planten er lekker stevig uitzien. Je hoeft namelijk maar een paar natte dagen te krijgen of je kunt al een enorme slakkenexplosie meemaken. Zorg dus dat er geen puin of hout of rottende plantenresten rond je planten slingeren waar slakken onder kunnen schuilen.
-Inspecteer je planten die lange tijd in je tuin staan, zoals bijvoorbeeld koolsoorten. Vooral onder de onderste, vaak vergeelde bladen, willen nogal eens slakken schuilen.
-Leg koperen ringen rond je planten (of maak ze vast aan de buitenkant van je potten, wanneer je groente in potten kweekt), daar krijgen slakken een elektrisch schokje van, waarna ze vlug de andere kant op kruipen. Let wel op overhangende bladeren, want die gebruiken slakken als brug naar de rest van je plant.
-Sinds kort zijn er nieuwe, ecovriendelijke middeltjes op de markt, zoals ‘Grazer G2’ (www.grazers.co.uk): milieuvriendelijke vloeistof die je op bladeren kunt spuiten, waardoor slakken ze niet meer lekker vinden.
-Of doe wat mijn groenevinger-buurvrouw Minke doet: maak een slakkenval van een stuk oud hout. Het enige wat je hoeft te doen, is een stuk hout in de buurt van je planten leggen. Slakken verschuilen zich daar overdag namelijk graag onder. Til simpelweg om de zoveel tijd het hout op, en je plukt zo een hele slakkenfamilie weg. Volgens Minke heeft ze door haar methode veel minder last van slakken. Zo’n slakkenval spreekt mijn eerdere tip tegen, namelijk dat het met de hand weghalen van slakken de slakkenpopulatie in je tuin juist stimuleert. Tja. Ik zou zeggen: probeer het uit en kijk of het bij jou werkt.
Morgen, tot besluit van mijn Slakkenweek, hét onderwerp waarover tuinders het maar niet eens kunnen worden: slakkenkorrels.
O nee: slakken! (5)
‘Huh, Edwin, wat heb je nu weer in je koelkast liggen?’
‘Wormen!’
‘Get out! Wat vies!’
Nou, dat zit zo: dit is phasmarhabditis hermaphrodita. Oftewel minuscule wormpjes die niets liever doen dan in je slakken kruipen, ze infecteren met een dodelijke ziekte, en ze vervolgens van binnenuit opvreten. In mijn strijd tegen de slakken is niets me teveel, dus heb ik afgelopen woensdag deze wormwezens rond mijn ernstig bedreigde groenteplanten gestrooid.
Maar.. wacht eens even… moet dat niet een gruwelijke dood zijn voor die slakken? Het antwoord is: ja. Sorry dames en heren, ik kan het niet mooier maken dan het is. Maar ja, het is wel een ecovriendelijke aanpak, want je laat de natuur zijn werk doen. ‘Pardon, dit is toch ontzettend wreed om te doen?’, hoor ik nu al mijn collega J. (die vandaag jarig is, gefeliciteerd trouwens!) verontwaardigd roepen – J. doet zelfs geen mug kwaad: die beestjes vangt ze in een kopje, om ze vervolgens buiten verder te laten fladderen. Tja, wreed, wreed… wat is wreed? De natuur IS toch gewoon wreed?
Vandaar dat ik van de week een legertje phasmarhabditis hermaphrodita op mijn slakken heb afgestuurd. Die phasmarhabditissen kun je online bestellen (zie onder) en je krijgt ze, gemengd met een soort kleipoeder en in slapende toestand, thuisgestuurd. Tot het moment van gebruik dien je ze in de koelkast te bewaren, omdat ze anders in de verpakking tot leven komen. Meng ze met 20 liter lauwwarm water en ze worden wakker, en hopsakee, giet de moordenaars maar rond je planten (doe dat binnen een halfuur, anders sterven ze alweer af). Als de grond maar warm en nat genoeg is, slaan ze aan het broeden, en er ontstaat een hele kolonie die zes weken effectief blijft tegen slakken. Je moet het niet op een stralend zonnige dag doen, want die beestjes kunnen niet tegen UV-straling. En let op dat je het wormmengseltje zuinigjes rondgiet, want ik was een beetje te kwistig en bij mij was na 10 vierkante meter de 20 liter dus al op. Nou ja, hopelijk doen de wormen nu dubbel hun best voor me, nu ik ze zo gezellig dicht bij elkaar heb gezet.
Morgen dag 6 van mijn Slakkenweek, met nog meer antislakkentips.
Kooptip: phasmarhabditis hermaphrodita kun je bijvoorbeeld bestellen via www.biocontrole.nl. Een zakje met 6 miljoen wormen is goed voor 20 vierkante meter tuin en kost 20,50 euro.
O nee: slakken! (4)
Vandaag, op dag 4 van mijn slakkenweek: nog meer tips tegen slakken.
-Good old Maarten’t Hart liet het onlangs zien in zijn tuinprogramma: zet verschillende groentes door elkaar in de tuin. Slakken houden namelijk niet even veel van alle soorten planten. Ze worden bijvoorbeeld compleet lyrisch van rode kool, en hebben veel minder met uien. Zet dus geen mooi strak lijntje rode kooltjes neer, dan maak je het je slijmerige vijanden namelijk wel erg makkelijk: ze hoeven dan alleen maar het rijtje af te gaan. Beter is het om tussen je rodekool bijvoorbeeld wat sla te planten, als een soort offer aan de slakken: ze marcheren dan rechtstreeks naar die sla, en laten je rodekool redelijk ongemoeid; die vinden ze namelijk net ietsje minder lekker.
-O ja, en wat heel belangrijk is: blijf vooral kalm. Denk aan het motto van de beroemde Acceptance and Commitment Therapy: verander wat je kunt veranderen en accepteer het onveranderlijke. Kijk dus niet vreemd op als je van de zomer bij het oogsten van een krop sla ineens een handvol slakken te pakken hebt. Nee, blijf gewoon rustig ademhalen en denk: niks aan de hand. Scheur de aangevreten randjes eraf, was je sla goed (maar dat deed je toch al), en eet hem vervolgens gewoon lekker op. Helemaal niks mis met die sla; dat zeiden de slakken immers ook al. ‘Hoe meer slakkenvraat er aan een groenteplant zit, hoe lekkerder die is, want slakken weten wel wat lekker is,’ zei Maarten ’t Hart heel droog in zijn tuinprogramma. Ik ben het roerend met hem eens.
Morgen dag 5 van mijn slakkenblogweek: hoe ik zojuist mijn toevlucht heb gezocht tot minuscule wormpjes, de natuurlijke vijanden van naaktslakken.