Wat is het heerlijk een hele regenachtige middag lang te mogen luisteren naar de verhalen van een ervaren tuinier. Dat overkwam mij afgelopen zaterdag. Buiten dansten
de regendruppels op de tegels; binnen zoemde behaaglijk de Powerpoint-projector en volgde ik samen met zo’n 40 cursisten ademloos de presentatie van Roos – what’s in a name – Broersen, leidster van de workshop “Kundig snoeien in de tuin”.
Roos is medewerkster van het Keurmerk Natuurlijk Tuinieren, een organisatie die mensen helpt hun tuin zo in te richten dat de natuur zich er optimaal kan ontwikkelen. Roos is een vrouw van stavast: één blok rust en ervaring. Wanneer je een ingewikkelde vraag stelt over een zeldzame boomsoort die maar niet wil bloeien, laat ze eerst een ontspannen lachje horen, om vervolgens steevast met een kundig advies op de proppen te komen.
Het slimme van Roos is dat ze niet alle verschillende planten met hun unieke gebruiksaanwijzing domweg in haar hoofd heeft gestampt, nee, ze hanteert gewoon een aantal vuistregels waarmee je al een heel eind komt in het plantenrijk.
Maar goed, snoeien dus. Dat is een bezigheid die veel tuinbezitters de stuipen op het lijf jaagt, heb ik gemerkt. “O nee! Snoeien!” hoor ik menigeen uitroepen, “dat is toch iets voor professionele hoveniers? Je kunt je bomen en struiken er toch mee in de vernieling helpen? Je moet toch heel erg goed weten wat je doet?” En, als ze net hebben gesnoeid: “O help, ik heb het vast fout gedaan!”
Ik zou al die mensen graag een middagje naar Roos willen sturen – die geeft je namelijk echt snoei-zelfvertrouwen. Hier zijn haar drie belangrijkste snoeiregels voor bomen en struiken:
1. Zorg eerst dat je de naam van je plant weet, en als je daar niet achter kunt komen, wacht dan gewoon eens rustig af hoe hij het doet. Gedraagt-ie zich alsof-ie zich thuis voelt op de plek waar je hem hebt neergezet? Dat is namelijk nog veel belangrijker dan snoeien: of een plant op de goede plek staat. Types die scheef één kant op groeien, kun je blijven bijsnoeien tot je een ons weegt, maar misschien groeien ze wel scheef omdat ze te weinig licht krijgen, of het klimaat niet fijn vinden. Doe daar dus eerst iets aan. “Soms zal dat betekenen dat je simpelweg afscheid moet nemen van je boom of struik,” zegt de minzaam glimlachende Roos. “Niks aan te doen, dat is de nu eenmaal de natuur.”
2. Beslis hoe snel je je plant wilt laten groeien. Wil je hem heftig laten groeien? Snoei hem dan in het voorjaar – in die periode barsten planten namelijk van de groeihormonen. Snoeien in die periode stimuleert ze nóg sneller te groeien dan ze zelf al van plan waren. Of wil je de groei juist niet prikkelen? Snoei dan in het najaar, dan zijn planten al een beetje slaperig aan het worden en breng je ze met snoeien niet op het idee om enorm te gaan groeien.
3. Wil je groei of bloei? Een plant groeit met z’n verticale takken; bloeien doet hij op de horizontale takken. Wil je dus veel appels aan je boom? Laat dan vooral de horizontale takken staan.
Er zijn natuurlijk allerlei uitzonderingen op de Regels van Roos, en er valt nog veel meer te vertellen over snoeien, maar hiermee heb je al een aardige basis te pakken. Trouwens, wat misschien nog wel veel belangrijker is: je krijgt er zo’n zin van om lekker te gaan snoeien. Daags na de workshop van Roos heb ik mijn pruimenboom subiet een opknapbeurt gegeven. Die pruimenboom, de snoeischaar, het milde herfstzonnetje: ze bleken de perfecte zondagmiddagcombi.
Mijn pruimenboom na de snoei